راهنمای نگارش قرارداد طراحی سایت حرفه‌ای

امروزه داشتن یک وب سایت حرفه‌ای برای هر کسب‌ و کاری ضروری است. اما طراحی یک وب سایت موفق، نیازمند برنامه‌ ریزی دقیق، همکاری مؤثر و درک متقابل بین کارفرما و طراح است. یک قرارداد طراحی سایت حرفه‌ای، سندی است که این موارد را تضمین می‌کند. این قرارداد، چارچوبی قانونی و شفاف برای همکاری ایجاد کرده و از بروز اختلافات احتمالی جلوگیری می‌کند. در این مقاله، به بررسی نکات کلیدی و ضروری در نگارش یک قرارداد طراحی سایت حرفه‌ای می‌پردازیم تا شما بتوانید با اطمینان خاطر، پروژه‌های خود را آغاز کنید.

قرارداد طراحی سایت چیست؟

اگر قصد دارید برای خود یا فرد دیگری یک وب سایت طراحی کنید، تنظیم یک قرارداد شفاف و دقیق امری ضروری است. این قرارداد که به عنوان "قرارداد طراحی سایت" شناخته می‌شود، چارچوبی قانونی را مشخص می‌کند که طرفین را به انجام تعهدات خود ملزم می‌سازد. پس از امضای طرفین، این سند اعتبار قانونی پیدا می‌کند و به عنوان مبنایی برای همکاری عمل می‌کند.  قرارداد طراحی سایت باید شامل جزئیاتی مانند موضوع قرارداد، مبلغ پرداختی، نحوه پرداخت، مشخصات کامل طرفین، شرایط فسخ قرارداد و تعهدات هر دو طرف باشد. این موارد، اهمیت تنظیم دقیق و کامل قرارداد را نشان می‌دهند.

چرا بستن قرارداد طراحی سایت ضروری است؟ 

طراحی سایت فرآیندی زمان‌بر و پیچیده است. به همین دلیل آگاهی از حقوق و وظایف طرفین، به‌ویژه برای طراح امری ضروری است. طراح باید بداند که در صورت نقض قرارداد، چگونه می‌تواند از حقوق خود دفاع کند. از طرفی کارفرما نیز باید با اتکا به مفاد قرارداد، به طراح اعتماد کرده و پرداخت‌های لازم را به‌ موقع انجام دهد.

تنظیم یک قرارداد جامع و کامل از صفر، کاری دشوار و زمان‌بر است و ممکن است در این مسیر، نکات کلیدی از قلم بیفتند و در آینده، مشکلاتی را برای طرفین ایجاد کنند. برای جلوگیری از این اتفاق، استفاده از قراردادهای آماده و از پیش تنظیم شده بهترین راهکار است. در این روش هم سرعت عمل افزایش می‌یابد و هم هزینه‌های مربوط به مشاوره حقوقی را کاهش می‌دهد. همچنین، می‌توانید تنظیم قرارداد را به یک متخصص حقوقی واگذار کنید تا از رعایت تمام جوانب قانونی اطمینان حاصل کنید.

راهنمای نوشتن یک قرارداد طراحی سایت

هر قراردادی از جزئیات مختلفی تشکیل شده است که بسته به نوع پروژه، شکل و محتوای آن تغییر می‌کند. به همین دلیل نمی‌توان از یک نسخه ثابت برای تمام پروژه‌ها استفاده کرد.  از طرفی پرداخت هزینه برای تنظیم قرارداد در هر پروژه، می‌تواند بار مالی قابل توجهی را به همراه داشته باشد. راه حل مناسب، یادگیری اصول و قواعد نوشتن قرارداد است. در این قسمت، بخش‌های کلیدی یک قرارداد طراحی سایت به طور کامل شرح داده می‌شود تا بتوانید از آن به عنوان یک راهنمای جامع در تمام پروژه‌های خود استفاده کنید.

طرفین قرارداد

در هر قراردادی، دو طرف اصلی وجود دارند که به انجام تعهدات مندرج در آن ملزم می‌شوند. این دو طرف، که به عنوان "طرفین قرارداد" شناخته می‌شوند، نقش حیاتی در اعتبار و اجرای قرارداد ایفا می‌کنند. 

در این بخش، اطلاعات مربوط به مجری (کسی که تعهد به انجام کار دارد) و کارفرما (کسی که سفارش‌دهنده کار است) باید به طور کامل و دقیق ثبت شود. این اطلاعات شامل موارد زیر است:

• برای اشخاص حقیقی (افراد عادی):

نام و نام‌خانوادگی

کد ملی

کد پستی و نشانی دقیق محل سکونت

شماره تماس ثابت (اختیاری)

شماره تلفن همراه و آدرس ایمیل

• برای اشخاص حقوقی (شرکت‌ها و سازمان‌ها):

نام شرکت یا سازمان

شماره ثبت شرکت یا سازمان

سمت فردی که قرارداد را از طرف شرکت یا سازمان امضا می‌کند.

ذکر دقیق و کامل این اطلاعات، از بروز هرگونه ابهام و اختلاف در آینده جلوگیری می‌کند و به طرفین قرارداد اطمینان می‌دهد که با اشخاص یا نهادهای معتبر و قانونی در حال تعامل هستند.

موضوع قرارداد

در بخش موضوع قرارداد، شما باید به طور شفاف و مختصر، اطلاعات کلی پروژه طراحی سایت و شرایط توافق شده را شرح دهید. این قسمت، معرفی اولیه پروژه و چارچوب کلی قرارداد است. جزئیات

فنی و تخصصی پروژه، بهتر است در پیوست‌های جداگانه ارائه شوند. برای مثال، می‌توانید در این بخش به موارد زیر اشاره کنید:

"این قرارداد در تاریخ [تاریخ] بین [نام مجری] به عنوان مجری و [نام کارفرما] به عنوان کارفرما، برای طراحی و توسعه یک وب سایت با استفاده از زبان برنامه‌ نویسی/سیستم مدیریت محتوای [نام زبان

سیستم] بر روی دامنه [نام دامنه] به مالکیت [نام مالک] به زبان فارسی در [تعداد] صفحه و [تعداد] پیوست، به امضا رسید. طرفین متعهد به اجرای کامل مفاد این قرارداد هستند.

مدت و زمان قرارداد

در قرارداد طراحی سایت، دقت در تعیین زمان‌ بندی از اهمیت بالایی برخوردار است. باید تاریخ دقیق عقد قرارداد، زمان تحویل پروژه، مدت پشتیبانی، دوره تست و بررسی و همچنین تاریخ شروع و پایان تمام تعهدات طرفین به وضوح مشخص شود.

یکی از اشتباهات رایج در این نوع قراردادها، مشخص نکردن تاریخ اتمام دقیق پروژه است. این مسئله می‌تواند منجر به مشکلات و اختلافات جدی بین مجری و کارفرما شود. برخلاف فیلم‌ نامه‌هایی با پایان باز، قرارداد طراحی سایت باید یک تاریخ مشخص برای اتمام داشته باشد. این تاریخ، نقطه‌ای است که پس از آن، تعهدات طرفین به پایان می‌رسد و باید تمامی وظایف، از جمله تحویل پروژه و پرداخت هزینه‌ها، تا آن زمان انجام شده باشد. علاوه بر این، عدم توجه به روزهای کاری و تعطیلات نیز می‌تواند مشکل‌ساز شود. همان‌طور که می‌دانیم، هفته شامل پنج روز کاری و دو روز تعطیل است. همچنین، تعطیلات رسمی نیز باید در نظر گرفته شوند. با توجه به تعداد روزهای تعطیل در سال، عدم توجه به این موضوع می‌تواند زمان تحویل پروژه را تا چند ماه به تعویق بیندازد. این تأخیر قابل‌ توجه، می‌تواند برای هر دو طرف قرارداد مشکلات جدی ایجاد کند.

مبلغ قرارداد

در قرارداد طراحی سایت، شفاف‌ سازی شرایط پرداخت از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر قرار است مبلغ قرارداد به صورت اقساط پرداخت شود، حتماً مقدار هر قسط و تاریخ دقیق پرداخت آن را به طور مشخص در قرارداد ذکر کنید. یکی از بهترین روش‌های مدیریت پروژه، تقسیم آن به فازهای مجزا است. این کار به شما امکان می‌دهد در صورت عدم تعهد کارفرما، از ادامه پروژه خودداری کنید.

مبلغ قرارداد طراحی سایت باید به گونه‌ای تنظیم شود که در صورت تاخیر در پرداخت، مجری بتواند پروژه را به نفع خود متوقف کرده و از ضرر جلوگیری کند. توصیه می‌شود قبل از دریافت پیش‌ پرداخت، کار را شروع نکنید و در قرارداد قید کنید که کارفرما موظف است پیش‌ پرداخت را حداکثر تا تاریخ مشخصی پس از امضای قرارداد پرداخت کند. در غیر این صورت، مجری می‌تواند قرارداد را فسخ کرده و با شرایط جدید، قرارداد دیگری تنظیم کند.

در قرارداد، به وضوح ذکر کنید که "مبلغ و زمان قرارداد صرفاً برای انجام مفاد همین قرارداد است. اگر کارفرما درخواست‌های جدیدی داشته باشد، پس از تأیید مجری، زمان و هزینه لازم به او اعلام می‌شود و پس از پرداخت توسط کارفرما و اتمام تعهدات قرارداد فعلی، قابل اجرا خواهد بود."

بسیار پیش می‌آید که پس از انجام بخش قابل توجهی از پروژه، کارفرما قرارداد را فسخ می‌کند. این موضوع می‌تواند ضرر قابل توجهی به مجری وارد کند. برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی، بهتر است در قرارداد ذکر کنید: "در صورت فسخ قرارداد از سوی کارفرما، مجری هیچ تعهدی در قبال بازپرداخت هزینه‌های پرداختی ندارد. همچنین، مجری می‌تواند هزینه‌های انجام شده برای پروژه را از کارفرما مطالبه کند و کارفرما موظف به پرداخت آن است."

مکاتبات و روش ارتباطی

یکی از چالش‌های همیشگی طراحان سایت، مواجهه با تماس‌های مکرر کارفرما پس از هر تغییر جزئی یا اتفاق جدید در سایت است. این تماس‌ها که اغلب در ساعات غیر کاری و استراحت مجری انجام می‌شوند، می‌توانند بسیار آزاردهنده باشند. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است از همان ابتدا روش‌های ارتباطی و ساعات مشخصی را برای پاسخگویی به کارفرما تعیین کنید. با این کار، هم از ایجاد مزاحمت‌های بی‌مورد جلوگیری می‌کنید و هم می‌توانید به طور منظم و برنامه‌ریزی‌ شده به سوالات و نیازهای کارفرما رسیدگی کنید.

تعهدات مجری

یکی از مهم‌ترین بخش‌های قرارداد طراحی سایت، قسمت مربوط به تعهدات مجری پروژه است. در این بخش باید تمام وظایف و مسئولیت‌های خود را در قبال طراحی سایت به طور شفاف و دقیق مشخص کنید. همچنین لازم است که مسئولیت‌هایی مانند محتوای سایت را که بر عهده کارفرما است، به طور واضح از خود سلب کنید.

برای جلوگیری از هرگونه ابهام و سوءتفاهم، بهتر است حدود تعهدات خود را به طور کامل مشخص کنید. به عنوان مثال، نحوه و محتوای آموزش‌های مربوط به استفاده از سایت را به طور دقیق بیان کنید. اگر دوره پشتیبانی ارائه می‌دهید، جزئیات کامل آن را ذکر کنید و مشخص کنید که چه مواردی شامل پشتیبانی می‌شوند و چه مواردی خارج از آن هستند. بسیاری از کارفرمایان برای کاهش هزینه‌ها، درخواست‌های جدید خود را در دوره پشتیبانی مطرح می‌کنند که این موضوع می‌تواند منجر به بروز اختلاف شود.

در نهایت به یاد داشته باشید که مسئولیت شرایط و نحوه درآمدزایی سایت را به طور کامل از خود سلب کنید؛ چرا که ممکن است کارفرما از شما انتظار داشته باشد که درآمد او را تضمین کنید، در حالی که این موضوع خارج از حیطه وظایف شما است.

تعهدات کارفرما

یکی از مهم‌ترین تعهدات کارفرما در قرارداد طراحی سایت، پرداخت به موقع مبالغ پروژه است. تأخیر در پرداخت‌ها می‌تواند برای مجری پروژه بسیار ناخوشایند و حتی زیان‌بار باشد. به همین دلیل، توصیه می‌شود که مجری در قرارداد، عکس‌العمل خود را در صورت بدقولی کارفرما مشخص کند. این عکس‌العمل می‌تواند شامل تعیین جریمه برای تأخیر در پرداخت یا تعلیق پروژه تا زمان تسویه حساب باشد.

با این حال، لازم است که مجری در برخورد با بدقولی کارفرما، انعطاف‌پذیر باشد و امکان مذاکره را برای او فراهم کند. به یاد داشته باشید که درگیری و شکایت، نه تنها به نفع هیچ‌ یک از طرفین نیست، بلکه می‌تواند به روابط کاری آسیب جدی وارد کند. 

علاوه بر پرداخت، همکاری کارفرما با مجری نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. به عنوان مثال، اگر روند پروژه به دلیل تأخیر در ارائه تصاویر یا سایر اطلاعات مورد نیاز متوقف شود، ممکن است تعهدات مجری با مشکل مواجه شود. این تأخیر می‌تواند برای مجری هزینه‌های مالی و زمانی به همراه داشته باشد و حتی باعث ایجاد تنش‌های روانی شود. بنابراین، لازم است که در قرارداد، تعهد کارفرما به همکاری و ارائه به موقع اطلاعات مورد نیاز نیز قید شود.

شرایط بحرانی

در قراردادی که برای طراحی سایت تنظیم می‌کنید، حتماً بندی را به شرایط بحرانی اختصاص دهید. این بند می‌تواند در مواقعی که به دلیل اتفاقات پیش‌بینی‌ نشده، مانند قوانین جدید دولتی، محدودیت‌های بین‌المللی یا بحران‌های اجتماعی مانند همه‌گیری کرونا، تحویل پروژه با تاخیر مواجه می‌شود یا حتی به طور کلی متوقف می‌شود، بسیار کارآمد باشد.

در این بند، باید به طور واضح و شفاف توضیح دهید که در صورت بروز چنین شرایطی، چه اقداماتی انجام خواهید داد. به عنوان مثال، می‌توانید ذکر کنید که در صورت بروز تاخیر، زمان تحویل پروژه به طور متناسب افزایش می‌یابد یا در صورت لغو پروژه، بخشی از هزینه‌های پرداخت‌ شده به مشتری بازگردانده می‌شود. همچنین، می‌توانید نحوه اطلاع‌ رسانی به مشتری در مورد شرایط بحرانی و تغییرات احتمالی در پروژه را مشخص کنید.

با گنجاندن این بند در قرارداد، می‌توانید از بروز اختلافات احتمالی در آینده جلوگیری کنید و در شرایط بحرانی، با آرامش و اطمینان بیشتری به مدیریت پروژه بپردازید.

فسخ قرارداد و حل اختلاف

بند فسخ قرارداد که هم برای مجری پروژه و هم برای کارفرما حائز اهمیت است، باید به گونه‌ای تنظیم شود که از بروز خسارات احتمالی جلوگیری کند. در این بند، باید به طور دقیق و شفاف، نحوه فسخ قرارداد، شرایط پرداخت‌های مالی و چگونگی تحویل پروژه پس از فسخ، به صورت جزئی و دقیق مشخص شود.

علاوه بر این، یکی از نکات کلیدی در این بند، تعیین شرایط فسخ بدون اعتراض است. یعنی باید مشخص شود که در چه شرایطی، هر یک از طرفین (مجری و کارفرما) می‌توانند بدون نیاز به رضایت طرف مقابل، قرارداد را فسخ کنند. به عنوان مثال، اگر مجری پس از دریافت فاز اول پروژه، با بدقولی و بی‌احترامی از سوی کارفرما مواجه شود، باید بتواند قرارداد را بدون پرداخت خسارت و بدون نیاز به رضایت کارفرما، فسخ کند.

در هر قراردادی، احتمال بروز اختلاف وجود دارد. برای پیشگیری از مشکلات بزرگ‌تر، بهتر است در قرارداد به طور دقیق مشخص شود که در صورت بروز اختلاف، ابتدا از طریق مذاکره تلاش برای حل آن صورت گیرد. اگر مذاکره نتیجه‌ای نداشت، اختلاف به داوری که مورد توافق طرفین است، ارجاع داده شود. در صورتی که داوری نیز به نتیجه نرسید، به مراجع قانونی مراجعه شود.

جمع بندی

در پایان، تاکید بر اهمیت تنظیم یک قرارداد طراحی سایت حرفه‌ای و جامع، امری ضروری است. این سند، نه تنها چارچوبی قانونی برای همکاری میان طراح و کارفرما فراهم می‌کند، بلکه از بروز اختلافات احتمالی در آینده نیز جلوگیری می‌نماید. با در نظر گرفتن نکات کلیدی مطرح‌شده در این راهنما، می‌توان قراردادی تنظیم کرد که منافع هر دو طرف را به طور کامل تامین نماید. به یاد داشته باشید که یک قرارداد دقیق و شفاف، نه تنها نشان‌ دهنده حرفه‌ای بودن شماست، بلکه زمینه‌ساز یک همکاری موفق و رضایت‌ بخش خواهد بود.